«Gymmaty egsilmez, hormat ýagşydyr»
Durmuşda Magtymguly Pyragynyň dana pikirlerinden, şahyrana setirlerinden mysallara kän ýüzlenýäris. Akyldar şahyrymyzyň birek-biregi sarpalamak, hormatlamak baradaky öwüt-nesihat temasyndaky goşgulary uly terbiýeçilik ähmiýetine eýedir.
Magtymguly Pyragynyň «Söhbet ýagşydyr» atly goşgusyndaky:
Göwher daşyn ýüzük etseň mis bile,
Gymmaty egsilmez, hormat ýagşydyr —
diýen setirlerinde ynsan gatnaşyklarynda birek-biregi hormatlamak barada ündelýär. Şahyryň belleýşi ýaly, hormat-sarpa gymmaty egsilmejek ýagşylykdyr.
Durmuşda bir aýby bolmadyk hiç kim ýok. Köneleriň aýdyşy ýaly, aýypsyz dost gözleýän adam dostsuz galar. Aýby-nogsany bolmadyk ýoldaş isleýärmiň... haýsy bir adamyň iň bolmanda bir aýby ýok? Eger-de sen ýalňyşlyklara, sähel säwliklere çydamaýan bolsaň, ownuk büdremeleri uly sesiň bilen ýazgarýan bolsaň, ýekeje ýalňyşlygy hem gözden sypdyrman gezýän bolsaň, onda sen köpçülik içinde ýeke-ýalňyz galarsyň. Öýüňde özüňi keseki ýaly duýarsyň. Onsoň ýola çyksaňam, ýoldaş tapylmaz. Ýylylykdyr mähir isleýän bolsak, biz birek-biregi bagyşlamagy başarmalydyrys. Hemişe hemmeleriň gowy taraplaryny görmegi başarsak, durmuşyň zowkuny, mazasyny, bagty duýup bileris.
Danalaryň gymmatly eserlerinde belleýşi ýaly, geçirimlilik ýaly beýik häsiýet ýok. Eger sen adamlaryň bilip we bilmän eden hatalaryny, säwliklerini bagyşlap, geçirip bilýän bolsaň, sylaga, hormata eýe bolarsyň. Kim geçirimlilik we ýagşylyk etse, sogaby uly bolar.
Şekspir: «Duşmanyň üçin peji uludan ýakyp, birdenkä özüňi köýdüräýme!» diýýär. Amerikaly ýazyjylaryň biriniň şeýle sözleri bar: «Taýak ýa-da daş meniň süňkümi döwüp biler, ýöne aýdylýan ýaramaz, ýaman sözler menden hiç zat alyp bilmez».
Görşümiz ýaly, durmuşda bagyşlap bilmek, geçirimlilik birek-biregiň gowy taraplaryny görmäge ýardam edýär, ikitaraplaýyn sylaşygy we hormaty döredýär.
Bekmyrat TAGANGULYÝEW,
Beki Seýtäkow adyndaky Mugallymçylyk mekdebiniň mugallymy.
